Η φυσική και τα μαθηματικά στη θεώρηση του Κ. Μ. Κούμα

Abstract

... Μπορεί τα Μαθηματικά ν’ ανάβουν «τό φώς τού Λόγου», να «διερεθίζουν» την «έμφυτον του ανθρώπου φιλομάθειαν» και να διεγείρουν τον «περί την φιλοσοφίαν έρωτα», ώστε οι σοφοί «καθηγεμόνες και διδάσκαλοι» να σταματούν τελικά κάθε μάταιη όσο και ολέθρια «γραμματική συζήτηση και έριδα». Όμως η Φυσική έρχεται κατά κάποιο τρόπο να συμπληρώσει το έργο των Μαθηματικών, καθώς είναι η μόνη επιστήμη που με τις ορθολογικές «εξηγήσεις και ερμηνείες των πραγμάτων» μπορεί να προχωρήσει ως το ξερίζωμα κάθε «γραώδους μύθου» που, όπως χαρακτηριστικά γράφει ο Κούμας στην προλογική επιστολή «Πρός τους αναγινώσκοντας» το εγχειρίδιό του «Σύνοψις Φυσικής», «εκφυλίζει» και «κατακρημνίζει» τον «ηγεμόνα νουν του ανθρώπου εις πολλά κατώτερον βαθμόν παρά τον οποίον κατέχουσι τα ανόητα κτήνη». Έτσι ό,τι μπορεί να άρχισε με τη διδασκαλία των Μαθηματικών συμπληρώνεται με τη διδασκαλία της Φυσικής και ο φωτισμός του ανθρώπου - είμαστε πλέον σε θέση να ισχυριστούμε - επέρχεται με αναγκαιότητα που τροφοδοτεί τις ελπίδες για τα «καλήτερα» που ο Κούμας προαναγγέλει.