Ιερωμένοι διδάσκαλοι και λόγιοι της Μονής του Σπαρμού Ολύμπου

Abstract

Η Μονή του Σπαρμού υπήρξε, κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, όχι μόνο σπουδαίο μοναστικό, θρησκευτικό και εθνικό κέντρο του υπόδουλου Ελληνισμού, αλλά και εστία παιδείας και κέντρο καλλιέργειας των γραμμάτων, διότι σ’ αυτήν εγκαταβίωσαν καλλιεργημένοι μοναχοί, οι οποίοι διακρίθηκαν ως ιερωμένοι και διδάσκαλοι και λόγιοι. Τέτοιοι υπήρξαν οι ονομαστοί διδάσκαλοι και συγγραφείς Ιωνάς Σπαρμιώτης και Γερμανός Σπαρμιώτης (β' μισό του ΙΗ'-α' τέταρτο του ΙΘ' αι.), για τους οποίους οι πληροφορίες είναι λίγες, διάσπαρτες και σε ορισμένες περιπτώσεις αντιφατικές… Ο Ιωνάς Σπαρμιώτης έδρασε στην αναγεννητική περίοδο (1774-1800) του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Προσέφερε σημαντικές υπηρεσίες ως χορηγός έκδοσης βιβλίου στον υπόδουλο Ελληνισμό, ως κληρικός και διδάσκαλος στον Ελληνισμό του θεσσαλικού, μακεδονικού και παραθαλάσσιου θρακικού χώρου (της Προποντίδας και του Βοσπόρου επί της ευρωπαϊκής ακτής), καθώς και της Κωνσταντινουπόλεως, αλλά και ως εφημέριος στον Ελληνισμό της διασποράς στη Βιέννη. Υπήρξε ακάματος και δραστήριος ιερωμένος και περιζήτητος διδάσκαλος, λόγιος, συγγραφέας, μεταφραστής βιβλίων και εκδότης βιβλίου, ανανεωτικός διδάσκαλος, σπουδαίος μαθηματικός και εξαίρετος σχολάρχης· απέκτησε τη φήμη σοφού άνδρα και «ήταν καθηγητής εκ των αρίστων της εποχής του». Ενδιαφέρθηκε για την ανάπτυξη της παιδείας, υπήρξε ανανεωτής της διδασκαλίας και προώθησε το Νεοελληνικό Διαφωτισμό… Συνοπτικά παρατηρούμε ότι ο ιερομόναχος Γερμανός Σπαρμιώτης έδρασε ως διδάσκαλος στις αρχές του ΙΘ' αιώνα, στην περίοδο της παλιγγενεσίας (1800-1821) του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Υπήρξε φιλομαθής και συγκρότησε μικρή ατομική βιβλιοθήκη, ενώ παράλληλα ενδιαφέρθηκε και για την εκτύπωση βιβλίων, ελληνομαθής, καλά καταρτισμένος, φίλεργος και ικανός διδάσκαλος. Η διδασκαλία του υπήρξε ευδόκιμη. Διετέλεσε και σχολάρχης. Υπήρξε κωδικογράφος και επιγραμματοποιός, αλλά και ακούραστος και δραστήριος ιερωμένος. Ενδιαφέρθηκε για την ανάπτυξη της παιδείας και προώθησε το Νεοελληνικό Διαφωτισμό.