Ακριτικά ονόματα και τοπωνύμια στην Κρήτη

Abstract

Στην παρούσα σύντομη μελέτη μου, πού με χαρά προσφέρω στο περιοδικό «Νεοελληνικόν Αρχείον», παρουσιάζω μια συναγωγή ονομάτων και τοπωνυμίων τής Κρήτης, πού ανάγουν την αρχή τους στη βυζαντινή ακριτική παράδοση. Το θέμα παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον, καθώς αποδεικνύεται τώρα ότι η Κρήτη είναι η πλουσιότερη ίσως σε ακριτικές επιβιώσεις περιοχή του ελληνικού χώρου. Ανάλογη έρευνα δεν έχει γίνει, από όσα γνωρίζω, ως τώρα. Οι διάφορες εργασίες, πού κατά καιρούς δημοσιεύονται, έχουν συνήθως χαρακτήρα λαογραφικό και αποσκοπούν στην παρουσίαση κάποιας μικρής ή μεγάλης συλλογής λαογραφικού υλικού από μια γεωγραφικά περιορισμένη περιοχή. Η παρούσα μελέτη αναφέρεται σέ ολόκληρη την Κρήτη, ως ενιαία ιστορική και γεωγραφική ενότητα. Από τη συνολική έρευνα των ακριτικών ονομάτων και τοπωνυμίων προκύπτουν μερικά συμπεράσματα εξόχως διδακτικά για την έκταση, τη διάρκεια, τις τοπικές προσαρμογές και τις επαυξήσεις των στοιχείων της ακριτικής παράδοσης στην Κρήτη… Εδώ παρουσιάζω πίνακα των ακριτικών τοπωνυμίων τής Κρήτης, σύμφωνα με τα στοιχεία πού συγκέντρωσα από την έρευνα στο τοπωνυμικό αρχείο τής ΕΚΙΜ καί από προσωπική καταγραφή, με όλες τις γνωστές βιβλιογραφικές παραπομπές…