Πληροφορίες για τα Μεγ. Καλύβια των Τρικάλων και την περιοχή τους το 1788 : νέα στοιχεία για την έκταση του Ζευγαριού

Abstract

Για άλλη μια φορά, ο κώδικας 59 της Μονής του Δουσίκου έγινε πολύτιμη πηγή πληροφοριών για την ιστορία της Θεσσαλίας κατά τα τέλη του 18ου αιώνα. Ένας κατάλογος με ιδιοκτησίες της μονής στα Μεγ. Καλύβια, ο οποίος εκ πρώτης όψεως φαίνεται μία απλή απαρίθμηση εκτάσεως, παράλληλα με τις πληροφορίες για την έκταση των ιδιοκτησιών της μονής, μας βοήθησε να αποσαφηνίσουμε την έννοια του όρου ζευγάρι, μία έννοια για το περιεχόμενο της οποίας η βιβλιογραφία δεν συμφωνεί πάντα, αλλά και να επιβεβαιώνουμε το περιεχόμενο του όρου βέργα. Όμως, πέρα από αυτά, με βάση την περιγραφή των ιδιοκτησιών, σχηματίσαμε, κατά κάποιον τρόπο, μια εικόνα για τα Μεγ. Καλύβια του 1788 αλλά και την περιοχή τους. Ονόματα, κατοίκων - ιδιοκτητών γαιών με αναφορές (ενίοτε) και για την καταγωγή τους, τοπωνύμια των Μεγ. Καλυβιών, καθώς και ονόματα οικισμών, γειτονικών ή μακρινών, γνωστών και λιγότερο γνωστών ή άγνωστων, είναι πλέον στη διάθεση του μελετητή της ιστορίας του οικισμού και της περιοχής του, απόδειξη του πόσο ομιλητική μπορεί να γίνει μία πηγή όσο και αν εκ πρώτης όψεως φαίνεται ήσσονος σημασίας. Κλείνοντας να προσθέσουμε ότι τελικά οι γαίες που περιγράφονται (και που, όπως προείπαμε, πωλήθηκαν βιαίως στον Αλή πασά), μετά τον θάνατό του έγιναν περιουσία του σουλτάνου, που αργότερα τις χάρισε στον έγγονό του Αλή, στον Ισμαήλ πασά. Μετά τον θάνατό και αυτού, η σύζυγός του αποφάσισε να τις πουλήσει, προκαλώντας τις αντιδράσεις των Μεγαλοκαλυβιωτών. Τελικά, περιήλθαν στον Κωνσταντίνο Ζάππα, που με την διαθήκη του κληροδότησε τον οικισμό στο ελληνικό Δημόσιο.